موسیقی کلاسیک چیست؟ - هیو بلاگ

خبرنگاران | سرویس فرهنگ و هنر - تاریخ موسیقی را می توان به دوره های زمانی مجزایی تفکیک کرد که هرکدام از آن ها با سبک خاص خود تعیین می شوند. البته سبک موسیقی یک شبه تغییر نمی کند و این تغییر به تدریج رخ می دهد. غالبا سبک های گوناگون با یکدیگر تداخل و هم پوشانی دارند و پایان سبکی جدید از بطن سبک قدیمی ظهور می کند. شش دوره اصلی در تاریخ موسیقی وجود دارد که عبارتند از:

• موسیقی قرون وسطا تا حدود سال 1450
• موسیقی رنسانس 1450 - 1600
• موسیقی باروک 1600 - 1750
• موسیقی کلاسیک 1750 - 1810
• رمانتسیم قرن نوزدهم 1810 - 1910
• موسیقی قرن بیستم از 1900 به بعد

موسیقی کلاسیک یکی از معروف ترین سبک های موسیقی به حساب می آید.

تحول تاریخی موسیقی کلاسیک

کلاسیکال و کلاسیک هر دو از واژه لاتین کلاسیکوس به معنای شهفرایند متعلق به عالی ترین طبقات اجتماع می آیند؛ بنابراین اصولا این واژه در ارتباط با هر چیزی که متعالی، درجه اول و دارای ارزش ماندگار باشد به کار برده می شود. در موسیقی نیز ما به دو دسته از آثار موسیقایی کلاسیک می گوییم.

دسته اول: آثاری هستند که در دوره کلاسیک خلق شده اند. دوره ای که بعد از باروک با هایدن شروع شد و با بتهوون تمام شد و به دوره رمانتیک رسید و در حدود سال های 1750 تا 1810 میلادی به طول انجامید.

دسته دوم: آثاری که در آن دوره خاص خلق نشده اند، اما همان موسیقی را به ذهن متبادر می کنند. وقتی کسی باخ گوش می دهد، نمیگوید من موسیقی باروک گوش می کنم، یا کسی که شوئنبرگ گوش می دهد، نمیگوید من موسیقی مدرن اکسپرسیونیستی گوش می دهم، هر دوی این افراد معتقدند موسیقی کلاسیک گوش می دهند و اعتقاد درستی هم دارند.

در واقع اگر بخواهیم به طور دقیق تر بگوییم، از نظر سبک و تحول تاریخی موسیقی کلاسیک به چهار دوره تقسیم می شود. این دوره ها عبارتند از:

1- دوران باروک (سال های 1600 تا 1760 میلادی). این موسیقی دارای تزیینات بسیاری بوده و از ترکیب همزمان چند ملودی تشکیل شده است. در عین حال داری تم و ریتم یکنواختی است. بسیاری از اصطلاحات و مفاهیم موسیقی امروز در این دوره به وجود آمده و اپرا در این دوره اهمیت زیادی پیدا کرد.

از جمله مشهورترین آهنگسازان دوران باروک، می توان به موسیقیدان بزرگ آلمانی یوهان سباستین باخ اشاره کرد که تاثیر زیادی بر آهنگسازان و موسیقدانان بعد از خود گذاشت.

2- دوران کلاسیک (سال های 1730 تا 1820 میلادی). در این دوران تزیینات دوره باروک از بین رفته و موسیقی از پیچیدگی به سمت سادگی حرکت کرد و ساختار موسیقی بیشتر به شکل هوموفونیک (دارای یک ملودی غالب) درآمد. سمفونی در این دوران شکل گرفت و پیانو که در اواخر دوران باروک اختراع شده بود، در آثار این دوران نقش بسیار مهمی پیدا کرد.

هایدن و موتسارت اتریشی و بتهوون آلمانی از مشهورترین چهره های موسیقی این دوران هستند. شاید موتسارت و بتهوون به همراه باخ سه چهره برتر کل تاریخ موسیقی کلاسیک باشند.

3- دوران رمانتیک (سال های 1815 تا 1910 میلادی). همانطور که از اسم آن تعیین است کار های این دوره بیشتر تحت تاثیر احساسات عاشقانه آهنگسازان ساخته شده است. موسیقی این دوران از نظر ساختار شبیه به کار های دوره کلاسیک است، ولی با هارمونی متنوع تر و توجه بیشتر به تم و ملودی. همچنین در این دوران بیش از قبل از ترانه استفاده شده و الهام ادبی در موسیقی بیشتر به چشم می خورد.

از جمله آهنگسازان بزرگ این دوره می توان به شوبرت، شوپن، شومان، چایکوفسکی، بیزه، وردی، وگنر، لیست، مندلسون، ریمسکی کورساکف و... اشاره کرد.

4- دوران کلاسیک مدرن (قرن بیستم به بعد). آثار این دوره با ادامه آثار رمانتیک شروع شد و تحت تاثیر مدرنیسم قرن بیستم قرار گرفت. به طور کلی هم آهنگی کم کم جای خود را به ناموزونی در موسیقی داد. سرگی راخمانینف، دیمیتری شوستاکوویچ، ایگور استراوینسکی، کارل ارف، ریچارد اشتراوس، جرج گرشوین و آرنولد شونبرگ از آهنگسازان مطرح این دوره هستند.

انتقال سبک موسیقی از یک دوره به دوره دیگر به طور ناگهانی اتفاق نیفتاده است و همیشه هنرمندانی بوده اند که با سبک هایی بینابین، آثار هنری خود را خلق کرده اند.

تعریف موسیقی کلاسیک

سوالی که اینجا مطرح می شود این است که تعریف درست موسیقی کلاسیک چیست؟ برای پاسخ به این سوال پاسخ یکسانی وجود ندارد!

• بعضی موسیقی کلاسیک را یک موسیقی جدی تعریف می کنند. اما آیا موسیقی گروه راکی مثل پینک فلوید شوخی است؟! آیا موسیقی جنگ قبایل بدوی در هنگام نبرد یا قبل از نبرد خیلی جدی تر از سمفونی های موتزارت نیستند؟!
• بعضی معتقدند موسیقی کلاسیک نوعی موسیقی سطح بالا است که فقط افراد تحصیل کرده و آگاه به موسیقی آن را درک می کنند. این نیز ادعای غلطی است. برای مثال در سمفونی های چایکوفسکی بیش از 100 ساز هم نوازی می کنند، حال فردی که تحصیلات موسیقی ندارد و گوش تربیت شده ای ندارد چطور می تواند تمام صد ساز که حداقل 5 خط ملودیک و ریتمیک را به طور هم زمان اجرا می کنند، بشنود و متوجه شود که فرایند هارمونیکی که در این موسیقی هست بسیار پیچیده تر از موسیقی های دیگر است!
• بعضی دیگر از افراد موسیقی کلاسیک را موسیقی هنری می نامند. اما منظور از موسیقی هنری چیست؟ اگر منظور موسیقی برتر است که برای پاسخ به آن دوباره پاراگراف قبل را بخوانید و اگر منظور موسیقی خلاقانه است، خوب مگر در موسیقی گروه بیتل ها خلاقیت وجود ندارد؟!
• دسته دیگری هم موسیقی کلاسیک را موسیقی ارکستری می دانند. در حالی که نوکتورن های شوپن فقط با یک پیانو اجرا می شوند و در عین حال کلاسیک هم هستند؛ و برعکس آیا متالیکا یا پینک فلوید با ارکستر اجرا نمی شوند؟ آیا هیچوقت ندیده اید که یک قطعه پاپ ایرانی به صورت کاملا ارکسترال اجرا شود؟
• لئونارد برنشتاین در تعریف موسیقی کلاسیک گفته است: به آن موسیقی، کلاسیک می گوییم که دقیق باشد.

و اما موسیقی دقیق!

وقتی خواننده یک قطعه ای را می خواند، شعری را در یک گام موسیقی با یک سازبندی خاصی خوانده است. حال ممکن است در کنسرتی که برگزار می کند برای راحتی کار خواننده یا نوازنده ها یا … گامی که خواننده در موسیقی استودیویی اجرا کرده است را تغییر دهند و موسیقی در گام متفاوتی اجرا شود، یا اینکه با سازبندی متفاوتی قطعه را اجرا کنند. با وجود تمام این تغییرات ما باز همان قطعه قبلی را خواهیم شنید.

اما این اتفاق نمی تواند در مورد موسیقی کلاسیک رخ دهد، چون موسیقی کلاسیک دقیق است. آهنگساز تمامی ساز بندی، سرعت اجرای قطعه، گام و تمامی جزییات دیگر قطعه را تعیین می کند و نوازنده ها و رهبر ارکستر در تمامی نقاط دنیا و در تمامی زمان ها باید دقیقا همان چیزی را اجرا کنند که آهنگساز خواسته است. برای مثال قطعه برای الیس از بتهوون باید فقط توسط یک پیانو اجرا شود. اگر یک گروه راک با گیتار الکتریک و درامز این قطعه را اجرا یا رهبر ارکستری آن را به صورت کاملا ارکسترال تنظیم و اجرا کند، هیچکدام اجرایی از خود اثر نبوده و تنها قطعاتی برگرفته از برای الیس اثر بتهون هستند.

جمع بندی

با توجه به تعاریف ارائه شده از موسیقی کلاسیک در نهایت می توان اینطور نتیجه گیری کرد که این موسیقی، به طور ذاتی موسیقی رجحان به حساب نمی آید. اما شاید بتوان گفت آهنگسازی که موسیقی کلاسیک می سازد باید سواد موسیقی بیشتری داشته باشد و برای ساخت یک موسیقی دقیق کلاسیک تلاش بیشتری بکند. در واقع موسیقی کلاسیک نوعی موسیقی است که دقیقا از روی نت نواخته می شود.

abanhome.com: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت را از ما بخواهید.

dorezamin.com: دور زمین: سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده!